Mart Ayı Konumuz 'Teknoloji Bağımlılığı'

0 07.03.2024 47

TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI NEDİR?

Teknoloji ve internetin bilinçli olmayan, kontrolsüz bir şekilde kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan, davranışsal bağımlılıklar oyun oynama bozukluğu, sosyal medyanın ve akıllı telefonun aşırı kullanımı gibi bağımlılık yapıcı alt davranışlarla kendini gösteren bağımlılık türü teknoloji bağımlılığı olarak tanımlanır.

Teknoloji bağımlılığı söz konusuyken teknoloji daha sınırsız ve ölçüsüz kullanılır. Bunun sonucunda fiziksel, kişisel ve sosyal problemlerle insanlar baş başa kalır. Kısacası; teknoloji bağımlılığı, teknolojinin insanı kontrol etmesi durumudur.

Teknoloji bağımlılığının belirtileri

Yalnızca birkaç dakika diyerek saatler harcamak.
Çevrenizdekilere ekran karşısında geçirdiğiniz zaman hakkında yalan söylemek.
Uzun süre bilgisayar kullanmaktan dolayı fiziksel sorunlardan şikâyet etmek.
Anonim bir kişiliğe bürünmek, insanlarla internet üzerinden konuşmayı yüz yüze konuşmaya tercih etmek.
İnternete girmek için yemek öğünlerinden, derslerden ya da randevulardan ödün vermek.
Bilgisayarınızın başında çok fazla zaman geçirdiğiniz için suçluluk duyuyorken bir yandan da büyük bir zevk almak ve bu iki duygular arasında gidip gelmek.
Bilgisayarınızdan uzak kaldığınız zaman gergin ve boşluktaymış gibi hissetmek.
Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalmak.

Teknoloji bağımlılığının neden olduğu sorunlar

Fiziksel şikâyetler

Gözlerde yanma
Boyun kaslarında ağrı ve sertleşme
Beden duruşunda bozukluk
Elde uyuşukluk
Halsizlik

Sosyal alanda görülen şikâyetler

Akademik başarıda düşüş
Kişisel, aile ve okul sorunları
Zamanı idare etmede başarısızlık
Uyku bozuklukları
Yemek yememe
Aktivitelerde azalma
İnternet arkadaşları dışında izolasyon

Bağımlılığı kontrol altına alma yöntemleri

Günlük internet kullanım saatlerini değiştirin.
Haftalık internet kullanımı çizelgeleri hazırlayıp, uyulmasını sağlayın.
Destek grupları ya da aile terapisi gibi yöntemleri hayata geçirin.
Yapmayı isteyip de fırsat bulamadığı faaliyetleri bir deftere yazmasını sağlayın, internet kullanmak için yoğun istek duyduğunda yazdıklarından birini yapmasını isteyin.

Türkiye Bağımlılıkla Mücadele (TBM) Eğitim Programı kaynaklı, Yeşilay'ın önerdiği ekran süreleri aşağıdaki gibidir:

0-3 yaş: Ekrandan olabildiğince uzak tutulmalıdır.
3-6 yaş: Günlük toplam süre en fazla 20-30 dk.
6-9 yaş: Günlük toplam süre en fazla 40-50 dk.
9-12 yaş: Günlük toplan süre en fazla 60-70 dk.
12+ yaş: Günlük toplam süre en fazla 120 dk.

Ne yapmalı?

Çocuklarınızı arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri için yönlendirin, akran grupları içerisinde sosyalleşmesini sağlayın.
Çocuklarınızı yetenek ve ilgi alanlarına uygun spor dallarına yönlendirin.
Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini destekleyin, onları bir araya getirecek aktivite planlayın.
Çocuğunuzun bilgisayar kullanımını kontrol edin ve sanal ortamdaki arkadaşlarını tanıyın. Bilgisayarlarınızda güvenli internet uygulamalarının olmasına özen gösterin.
Çocuğunuzla birlikte vakit geçirin. Keyif alabileceğiniz aktiviteler planlayın.
Akıllı telefon/tablet vb. gibi teknolojik aletleri çocukları teselli etmek, boş zamanlarını değerlendirmek ve susturmak için kullanmayın. Haftalık çizelgeler oluşturarak buna göre teknolojik alet kullanım planı oluşturun.
Sadece ekran süresine odaklanmayın, çocukların kontrolsüz ve uzun süre internet kullanmasını denetleyin. İnternet filtrelerinden destek alınabilir.
Yemek ve çay saatlerinde bilgisayar başındaki çocuğa servis yapmayın, size katılması için teşvik edin. Sorumluluklarını onun yerine yüklenmeyin.
TV veya internet benzeri teknolojik alet merkezli ev düzeni kurmayın. Teknolojik aletler ortak kullanım alanında olabilir.
Akıllı telefon/tablet vb. yoğun kullanımı olmaması için ona görevler verin ve aldığı görevleri yerine getirmesi için çocuğunuzu destekleyin.
Çocuğunuza internet kullanımının olumsuz süreçleri hakkında çok fazla mesaj vermeye çalışmayın. Çocuk çok fazla verilen mesajları unutur veya karıştırır. Sık sık aynı cümleleri kurmak sürecin önemini azaltacaktır. Az, doğru ve sizin için en önemli mesajı vermeye çalışın.
Çocuğunuza ahlak dersi vermeyin veya eleştirme/suçlama yapmayın. Onun yaşadığı duyguları inkâr etmeyin, anlamaya çalışın.
Yaralayıcı mesajlar kullanmaktan kaçının. Yaralayıcı mesajlar kullanıldığında iletişim bozulur ve iletişimin bozulması ile çocuk kendisini savunmaya başlar. Bu savunmalar sonucu çocuk içine kapanır veya sık sık yalan söylemeye başlar.